قانون اساسی قرایی آوا

خرید کتاب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران منصور قرایی

قانون اساسی یا قانون عالی ترین سند حقوقی یک کشور و راهنمای وضع قوانین دیگر است. قانون اساسی اصول سیاسی، ساختار، سلسله مراتب، موقعیت و حدود قدرت سیاسی حکومت یک کشور را مشخص می کند و حقوق شهروندان کشور را تعیین و تضمین می کند. هیچ قانونی نباید با قانون اساسی مغایرت داشته باشد.

به عبارت دیگر قانون اساسی قانونی است که نظام حاکم را تعیین می‌کند، قانونی است که مشخص می‌کند قدرت در کجا متمرکز است، این قدرت حاکم چه نسبتی با آزادی‌ها و حقوق مردم ملت دارد و تصمیم آن چیست. ایجاد قوا از جمله قوه مجریه، قوه مقننه و قوه قضاییه. آنها در برابر ملت اختیارات و مسئولیت هایی دارند. علاوه بر این، قانون اساسی موضوعاتی مانند پرچم ملی، سرود ملی، نشان ملی، پایتخت کشور و اصول حاکم بر سیاست های اقتصادی، برنامه های فرهنگی و روابط خارجی کشور را مورد توجه قرار داده است. قدیمی ترین قانون اساسی ملی که هنوز در حال اجراست در سال 1600 نوشته شد و متعلق به جمهوری سن مارینو در جنوب اروپا است.

مفهوم مشروطه از کلمه فرانسوی (Constitution) گرفته شده است و در دوران نهضت مشروطیت با همان کلمه فرانسوی، اما به معنای مشروطیت، یعنی محدود کردن اختیارات شاه در چارچوب معین (قانونی) به کار می رفت. امروزه از کلمه (قانون اساسی) در فارسی برای اشاره به قانون اساسی دولت های مستقل (مانند ایران یا فرانسه)، دولت های فرعی (مانند ایالات آلمان، آمریکا یا هند) یا ابردولت ها (مانند اتحادیه اروپا) استفاده می شود. در مورد سایر نهادها مانند اتحادیه های کارگری، سازمان های بین المللی و احزاب سیاسی معمولاً از کلمه (قانون اساسی) استفاده می شود.

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در 175 ماده در سال 1358 به تصویب مجلس خبرگان قانون اساسی رسید و در همان سال به همه پرسی گذاشته شد و نتیجه با رای مثبت اعلام شد. در سال ۱۳۶۸ پس از حکم سید روح‌الله موسوی خمینی به سید علی خامنه‌ای، رئیس‌جمهور وقت، تغییراتی در این قانون ایجاد شد و پست نخست‌وزیری با پست ریاست‌جمهوری ادغام شد و پست جدید ایجاد شده به ریاست جمهوری تبدیل شد. . این اصلاحات سه ماه پس از رحلت آیت الله خمینی با رفراندوم تصویب شد.